Οι ευθύνες ενός ενεργού πολίτη

Πραγματικά είναι πολύ δύσκολο να γράφεις για πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι καλά και ταυτόχρονα να μπορείς να περάσεις στους συμπολίτες σου κάποια μηνύματα, πάντα με τον κίνδυνο να παρασυρθείς από τα "εγωιστικά" και υποκειμενικά σου κίνητρα, που να έχουν να πουν κάτι, να είναι επίκαιρα και ενδεχομένως σύγχρονα και που θα τους ενεργοποιήσουν προκειμένου να δραστηριοποιηθούν και κυρίως να πάρουν στα χέρια τους το μερίδιο εκείνο της ευθύνης που τους ανήκει. Στηριζόμενοι πάντοτε σε δημοκρατικές διαδικασίες που βασίζονται στην ειλικρίνεια, το σεβασμό προς την ανθρώπινη υπόσταση, το σεβασμό προς τους θεσμούς, το νόμιμο και κυρίως το ηθικό. Όταν όμως δεν μπορούμε να βρούμε τις λέξεις, όταν δεν μπορούμε να σκεφτούμε το περιεχόμενο του νέου κειμένου που θέλουμε να γράψουμε, όταν βασανιζόμαστε επί μακρό χρονικό διάστημα να οραματιστούμε το κατάλληλο κείμενο που θα επιθυμούσαμε να γράψουμε ε τότε δεν είναι κακό να ψάξουμε να βρούμε μήπως κάποιος άλλος έχει γράψει κάτι σχετικό με αυτό που εμείς σκεφτόμαστε και ακολούθως να το προβάλλουμε και γιατί όχι να το προτείνουμε. Πράγματι στη δική μου περίπτωση, ένα κείμενο έχει γράψει ένα μεγάλος παιδαγωγός, ένας μεγάλος θεωρητικός της εκπαίδευσης ενηλίκων, ένας άνθρωπος που ήταν πρωτίστως δάσκαλος και κυρίως άνθρωπος. Ο Paulo Freire ο οποίος ανέδειξε την την αξία της λαϊκής επιμόρφωσης με στόχο να συμβάλει στην ενδυνάμωση των λαϊκών στρωμάτων της Βραζιλίας από την περίοδο του 1960, προκειμένου να μπορέσουν να ελέγξουν τις δυνάμεις που τους καταπιέζουν. Αρκετοί του άσκησαν κριτική και μάλιστα εστίασαν τα επιχειρήματά τους στην άποψη ότι τα λεγόμενα του Freire δεν είναι δυνατό να βρουν εφαρμογή στο δυτικό πολιτισμένο κόσμο. Ε ναι λοιπόν αν μπορούν να έχουν ή όχι εφαρμογή ή σχέση ή έστω μια πιθανότητα να σχετίζονται με τα προβλήματα που περνούν οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου ας αφήσουν εμάς να το κρίνουμε. ας αφήσουν εμάς να κρίνουμε τα λάθη μας ως πολίτες, τις ευθύνες που δεν αναλάβαμε ποτέ διότι είχαμε βολευτεί στον προσωπικό μας μικρόκοσμο και στην πρόσκαιρη χαρά που βιώσαμε και που τώρα βλέπουμε χωρίς χρωματιστά γυαλιά ότι έχει απομείνει από αυτή. Αν όμως καταλάβουμε τις ευθύνες μας και αποδώσουμε και στον εαυτό μας απαιτούμενη, μικρή ή μεγάλη ο καθένας το γνωρίζει, μομφή για την απουσία μας από τα κοινά του τόπου μας τότε ίσως μια νέα μέρα ξημερώσει, ίσως δούμε να ανατέλλει  η ελπίδα, η αξία του ατόμου, η υγιής αλληλεπίδραση και η πραγματική αλληλεγγύη. Κυρίως όμως θα αισθάνονται την ανάσα μας αυτοί που διοικούν, ύστερα από δική μας εντολή, την κοινότητα, το δήμο, την περιφέρεια, τη χώρα. Ας αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεών μας και ας γίνουμε ενεργοί παρατηρητές με σωστή κρίση και άποψη, ανεπηρέαστοι από πολιτικές παρατάξεις και προσωπικές αδυναμίες στα πολιτικά δρώμενα. Επιτέλους ας έλθουν στην επιφάνεια οι σωστοί και  ας διώξουμε τους φελλούς. Παραθέτω στη συνέχεια απόσπασμα από την τρίτη επιστολή του Paulo Freire προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν (σελ. 137).