Σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα και ανάγκη για δια βίου μάθηση

Η εκπαίδευση αποτελούσε ανέκαθεν ένα ιδιαίτερο και πολύπλοκο πεδίο όπου συγκεκριμένοι φορείς (Ευρωπαϊκή Ένωση, Υπουργείο, εκπαιδευτικοί, γονείς, φροντιστήρια, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια) δραστηριοποιούνταν προκειμένου να διαμορφώσουν τις συνθήκες εκείνες που θα οδηγούσαν στην δημιουργία ενός μοντέλου που θα συνέβαλλε στην σωστή διαπαιδαγώγηση και τροφοδότηση των ωφελούμενων (στην προκειμένη περίπτωση των μαθητών) με γνώσεις που θα τους βοηθούσαν για την ομαλή και ουσιαστική ένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο. Πολλές μεταρρυθμίσεις πραγματοποιήθηκαν προς την κατεύθυνση, κυρίως, των εξετάσεων (γυμνάσιο, λυκείου) και όχι της προοπτικής μείωσης του σχολικού άγχους(ιδιαίτερα εμφανές σε σύγχρονες χώρες π.χ Γερμανία, Ιαπωνία) και της συνακόλουθης διαμόρφωσης συνθηκών συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων ώστε να γίνει εφικτή η ουσιαστική επαφή με τα γνωστικά αντικείμενα που θα συνέβαλλε στην κατανόηση τους και την σωστή μεταφορά του στην κοινωνική πραγματικότητα.
Ιδιαίτερα σήμερα, ιδίως σήμερα όπου περισσότεροι νέοι θέλουν να σπουδάσουν με την προοπτική να ανοίξουν μια είσοδο στην αγορά εργασίας και να ενταχθούν συνεπώς στο οικονομικό κοινωνικό σύστημα της εποχής που διανύουμε, ανακαλύπτουν πόσο περιορισμένες δυνατότητες έχουν για μια εξαρχής επαφή με τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν και των ικανοτήτων, κριτηρίων που απαιτούνται για μια σωστή και επωφελή στοχοθέτηση.
Σχεδόν κάθε χρόνο την περίοδο των πανελληνίων εξετάσεων τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προβάλλουν εικόνες από μαθητές και γονείς που έχουν καταληφθεί από έντονο άγχος για το «μέλλον τους» στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, συζητήσεις γύρω από τις βαθμολογίες που απαιτούνται για την είσοδο στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και για τα χρήματα που δίνονται σε φροντιστήρια, από την είσοδο του παιδιού στο εκπαιδευτικό σύστημα έως την αποφοίτηση του από το Λύκειο. Σχεδόν ποτέ δεν υπήρξε μια ανάλογη χρονική περίοδος που να προβάλλονται οι συνέπειες που υπάρχουν από μια λανθασμένη επιλογή σχολής ή από την πλήρη έλλειψη φορέα επαγγελματικού προσανατολισμού ή από σχολές που πλέον δεν μπορούν να εξασφαλίσουν σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση(διότι στη χώρα μας εκπαίδευση και επάγγελμα συνδέονται) και κυρίως οικονομική ανεξαρτησία που οδηγεί στις μέρες μας και σε πνευματική «ισορροπία». Η ιδιαίτερα δύσκολη και πολύπλοκη σημερινή πραγματικότητα όπου καθημερινά ανατρέπονται δεδομένα που θεωρούνταν παγιωμένα π.χ τρόποι διδασκαλίας, χρήση νέων τεχνολογιών στην τάξη, συζήτηση και όχι εικόνα δάσκαλου -ρήτορα, ανάγκη συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης.
Το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ) στρέφει την προσοχή της κοινής γνώμης προς την κατεύθυνση της εκπαίδευση ενηλίκων (Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων) και προσπαθεί να υπερτονίσει την ανάγκη κατανόησης της σημασίας της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και των προοπτικών που μπορεί να επιφέρει στη δράση τόσο του ατόμου όσων και φορέων(σύλλογοι εκπαιδευτικών, πολιτιστικοί σύλλογοι, αγρότες κ.λ.π) που διαμορφώνουν την τάση για συλλογική και ουσιαστική κοινή δράση της τοπικής αλλά κι ευρύτερης κοινωνικής πραγματικότητας.
Πρέπει να γίνει επιτέλους κατανοητό ότι η εκπαίδευση δεν σταματά σε συγκεκριμένες εκπαιδευτικές βαθμίδες αλλά και σε συγκεκριμένη ηλικία, δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος ότι οι γνώσεις του είναι επίκαιρες και διαχρονικές, το πτυχίο που ενδεχομένως έχει δεν αποτελεί το μοναδικό εισιτήριο για την επιτυχία και φυσικά ο περιορισμός σε συγκεκριμένες γνωστικές θεματικές ενότητες μπορεί να αποτελέσουν τροχοπέδη στον ανταγωνισμό που επικρατεί στην κοινωνία της οποίας είμαστε μέλη κι επιθυμούμε να γίνουμε ενεργά και ουσιαστικά μέλη.





ΗΛΙΑΣ Γ. ΒΛΑΧΟΣ
Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών
Ανατολική Μακεδονία Θράκη
(Άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2004)